Wilma Karels | Patchwork & Quilten

Patchwork

Wat is Patchwork?

Net als bij een mozaïekwerk wordt er bij patchwork van heel veel kleine stukjes één mooi geheel gemaakt. De stukjes stof met verschillende printjes, vormen en kleuren kunnen aan elkaar worden genaaid in mooie patronen. Er is veel ruimte voor creativiteit en dus ook veel vrijheid om te kiezen wat je mooi vindt. De meeste quilts worden met de patchworktechniek gemaakt. In dit artikel staat handige informatie voor als je zelf aan de slag wilt met patchwork.

Patchwork patroon

Patchwork (ook wel piecework genoemd) is de kunst van het aan elkaar naaien van kleine lapjes stof om een groter ontwerp te vormen. Dit kan in een logisch patroon of op een willekeurige manier. De stukjes stof kunnen allerlei verschillende vormen hebben, bijvoorbeeld vierkant, driehoekig of een zelfbedachte vorm. De gehele lap stof die is ontstaan uit de kleinere stukjes stof, wordt het patchwork genoemd. Het woord ‘patch’ betekent letterlijk lapje stof. De handeling van het aan elkaar naaien van de stofjes wordt aangeduid met het woord ‘piecing’. Patchwork kan ook worden gebruikt om versleten stukjes in een quilt te verbergen.

Quilt top

Over het algemeen is patchwork de voornaamste techniek die wordt gebruikt om quilts mee te maken. Het patchwork vormt dan de quilt top. De quilts kunnen vervolgens weer worden verwerkt tot andere items, zoals kleding, tassen en kussens. Er bestaan ook quilts waar geen patchwork in verwerkt wordt, maar dat komt niet heel vaak voor. Daarom zijn quilten en patchwork bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Patchwork en quilt uitleg

Geschiedenis Patchwork en quilten

Er bestaat een grote hoeveelheid ontwerpen voor patchwork. De meeste ontwerpen zijn geometrisch. Patchwork heeft een lange en gevarieerde geschiedenis: in veel verschillende culturen bestond een traditie rondom de techniek. Dit heeft geleid tot een grote variatie in patronen en ontwerpen.

Bij patchwork voer je steeds achter elkaar dezelfde handeling uit. Patronen moeten zorgvuldig in elkaar worden gezet om te zorgen dat ze kloppen. De kans is aanwezig dat er ergens iets fout gaat. Daarom kan het handig zijn om af en toe even van een afstandje naar je werk te kijken of aan iemand te vragen om mee te kijken. Op die manier zie je het eerder als er iets misgaat en hou je tegelijkertijd in de gaten of je tevreden bent met het resultaat.

Voordelen van patchwork

Patchwork brengt ook een aantal voordelen met zich mee. Zo kun je kleine of overgebleven stukjes stof gebruiken om simpele of juist ingewikkelde ontwerpen te maken voor een quilt. Daarbij heb je voor patchwork niet altijd een naaimachine nodig; het kan ook met de hand worden gedaan. Je kunt het werk makkelijk meenemen, waardoor je ook buiten huis door kunt gaan met naaien. Als je wel een naaimachine gebruikt om de stukjes stof aan elkaar te naaien, kan patchwork een snelle methode zijn om quiltblokken te maken.

Benodigdheden voor patchwork

Er zijn maar een paar dingen die je nodig hebt om patchwork uit te kunnen voeren:

  • Stukjes stof
  • Naald en draad
  • Standaard naaigereedschap, zoals spelden
  • Eventueel een roterend snijlineaal, een snijmat en een mesje om de stukken stof op te meten en uit te snijden
  • Eventueel een naaimachine

Quilt ontwerpen materialen

Verschillende typen patchwork

Patchwork quiltblokken worden onderverdeeld in categorieën met namen die je een idee geven van de structuur en (soms) het aantal stukken stof in een blok. Een paar veelvoorkomende voorbeelden:

  • One patch quilts: hierbij wordt dezelfde vorm elke keer opnieuw gebruikt.
  • Four patch quilt blocks: deze blokken bestaan uit vier stukken stof, twee opzij en twee naar beneden. Soms bestaan vormen (patches) in een four patch quilt block ook nog uit meerdere stukken stof.
  • Five patch quilt blocks: deze blokken zijn opgebouwd uit 25 patches: vijf opzij en vijf naar beneden. Ook hier kunnen de individuele patches bestaan uit meerdere stukken stof.
  • Seven patch quilt blokcs: deze blokken bestaan uit zeven patches opzij en zeven naar beneden. Elke patch kan een andere vorm hebben. Bij seven patch blocks komt het echter niet vaak voor dat er meer dan één vorm per patch wordt gebruikt. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan vierkanten die uit twee driehoeken bestaan.
  • Nine patch quilt blocks: deze blokken bestaan in principe uit negen vierkanten patches, maar vaak bestaat een groot deel van die patches ook nog uit meerdere stukken stof in verschillende vormen, zoals vierkanten.

Foundation piecing

Deze patchworkmethode is anders dan de anderen. Bij deze methode gebruik je een stuk papier of stof als fundament om een quiltblok te stabiliseren tijdens het naaien. Bij een papieren fundament wordt het papier uiteindelijk van het quiltblok verwijderd. Dit gebeurt bij het voltooien van het blok of bij het voltooien van de gehele quilt top. Deze techniek wordt ook wel paper piecing genoemd. Bij een stoffen fundament verwijder je de stof uiteindelijk niet. De stof blijft in de quilt zitten. Deze techniek wordt vaak gebruikt bij crazy quilts, als het borduurwerk met de hand is gedaan.

Foundation piecing wordt ook gebruikt voor ingewikkelde quiltblokken, waarbij er veel nauwkeurig naaiwerk nodig is om het project te laten slagen. Daarnaast wordt de techniek gebruikt bij stukken stof in vreemde vormen die lastig kunnen worden uitgesneden of uitgeknipt.

String piecing

Bij deze methode wordt er een simpele vorm van foundation piecing gebruikt. Het maken van quilts met deze methode gebeurt in een vrije vorm, dus je hoeft geen patroon te tekenen op de stukjes stof die je als fundament gebruikt. In plaats daarvan leg je de stroken neer en naai je een naad. Vervolgens leg je de strook met de goede kant naar boven en voeg je een volgende strook toe.  De methode vrij simpel, maar er zijn ontzettend veel verschillende manieren om de stukjes stof te naaien. De eindresultaten zullen dan ook niet snel saai zijn.

De string quilts zijn genoemd naar de stroken stof die worden gebruikt om de quilt te maken: de strings. Kies voor de stukken stof die je als fundament gebruikt een stof die niet doorschijnend is. Anders zie je mogelijk de stroken stof nadat de blokken zijn samengevoegd. Bij stoffen met patronen kun je hiervoor bijvoorbeeld ook de achterkant van de stof gebruiken, aangezien die kleuren vaak wat minder fel zijn.

String quilts zijn waarschijnlijk ontstaan met het idee dat je bij deze techniek perfect gebruik kunt maken van overgebleven stukjes stof. De techniek is vandaag de dag nog steeds een prima manier om overgebleven stukjes stof te gebruiken, maar vaak kopen quilters tegenwoordig stof, die ze vervolgens zelf in stroken knippen.

Kleuren kiezen voor je quilt

Nu je over allerlei verschillende typen patchwork gelezen hebt, is het tijd om zelf aan de slag te gaan. Als je wilt weten hoe je de juiste kleuren voor een quilt kiest, lees je de artikelen ‘kleuren kiezen voor een quilt deel 1‘ en ‘kleuren kiezen voor een quilt deel 2‘. En weet je al met welk stukje stof je gaat beginnen?

Terug naar overzicht