Het kiezen van de kleuren die je wilt gebruiken in je quilt kan een behoorlijke klus zijn. Er zijn ontzettend veel verschillende kleuren waar je uit kunt kiezen, elk met hun eigen tint, betekenis en waarde. Elke quilter heeft ermee te maken; van beginner tot gevorderde. 

Het mixen van verschillende kleuren stoffen vraagt enige vaardigheid, maar is vaak ook afhankelijk van iemands persoonlijke smaak. Waar kun je dan op letten als je een keuze maakt voor de kleuren die je wilt gebruiken in je quilt? In twee artikelen gaan we in op kleurgebruik in quilts.

In dit artikel worden eenvoudige regels, termen en algemene informatie genoemd over het matchen van kleuren. Dit kun je gebruiken als je zelf een quilt gaat maken en moet bepalen welke kleuren je daarvoor wilt gebruiken. Deze tips kunnen ook toegepast worden op andere creatieve projecten.

Verschillende soorten kleurenschema’s

• Het gebruiken van alleen primaire en secundaire kleuren (zonder wit of zwart), zorgt voor een zeer levendige en vrolijke quilt. Het bekende primaire kleurenschema bestaat uit de kleuren rood, blauw en geel. Deze kleuren hebben allemaal evenveel waarde. De ene kleur overheerst niet een andere kleur. Het secundaire kleurenschema bevat ook de kleuren groen, paars en oranje. Deze kleuren kun je ook altijd in lichtere tinten gebruiken.
• Je kunt ook complementaire kleuren gebruiken die tegenover elkaar staan in het kleurenwiel. Dat zorgt ervoor dat de kleuren zich duidelijk onderscheiden, waardoor ze goed tot hun recht komen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de kleuren blauw en oranje.
• Daarnaast is het mogelijk om twee kleuren te gebruiken die naast elkaar staan in het kleurenwiel. Dit wordt ook wel bleeding Het geeft de quilt een zachte uitstraling. Zo kun je bijvoorbeeld de kleuren groen en blauw bij elkaar gebruiken.

• In een monochromatisch kleurenschema wordt slechts één kleur gebruikt. Hierbij kun je kiezen uit alle tinten van die kleur. Denk bijvoorbeeld aan allerlei verschillende soorten groen die je in de natuur tegenkomt. Bij zo’n kleurenschema kun je ook veel doen met verschillende soorten stof. Kies één kleur voor je quilt en zoek daar heel veel verschillende soorten stof bij. Een andere optie is om juist een beperkt aantal stoffen te gebruiken bij dezelfde kleur. Bij een monochromatisch kleurenschema kun je wat dat betreft niet snel de mist in gaan. Het is ook mogelijk om zo’n kleurenschema voor een deel van je quilt te gebruiken, in plaats van de hele quilt. Hiermee kun je als het ware landschappen creëren op je quilt en krijg je een pittoreske uitstraling.

• Door alleen lichte en donkere kleuren te gebruiken, zorg je voor een sterk contrast. Vormen worden benadrukt en de quilt oogt simpel en overzichtelijk. Je kunt bijvoorbeeld een lichte en donkere tint van dezelfde kleur kiezen, of twee complementaire kleuren (die tegenover elkaar staan in het kleurenwiel).

Combineren van kleuren

• Ook het combineren van warme en koele kleuren kan zorgen voor een sterk contrast. Dit contrast is uitstekend om te gebruiken voor motieven in de quilt. Warme kleuren variëren van rood tot geel; kleuren die horen bij de zon. Bruinkleuren en de lichte bruinkleur van zand horen hier ook bij. Koele kleuren variëren van blauw en groen tot paars; kleuren die horen bij de zee en de lucht, ook ’s nachts. Warme kleuren komen sterk naar voren, terwijl koele kleuren wat eerder naar de achtergrond verdwijnen. Koele kleuren zorgen voor scheiding, terwijl warme kleuren juist voor verbinding zorgen.
• Het kleurenschema van een traditionele quilt wordt minder bepaald door kleur. Het gaat meer om de waarde en hoeveelheid van die kleur. Vaak worden er bij traditionele quilts drie kleuren gekozen: één overheersende kleur, één ondergeschikte kleur en één kleur voor accenten. De overheersende en ondergeschikte kleur wisselen elkaar af en de accentkleur zorgt ervoor dat de quilt net wat sprekender wordt. Je kunt de dominante kleur gebruiken om de nadruk te leggen op een terugkerend motief, de ondergeschikte kleur als achtergrond en de accentkleur her en der in de quilt om de aandacht te trekken.
• Als iemand refereert naar country kleuren, dan gaat het vaak over kleuren die veel terugkomen in de natuur: warme bruintinten, geel, de groene kleur van bomen, rood of oranje van een zonsondergang, blauw van de lucht en paars van wilde bloemen.

De waarde van kleuren in een quilt

• De diepte van de kleur bepaalt altijd hoe dichtbij of ver weg een kleur voelt. Warme kleuren als geel, oranje en rood voelen altijd dichterbij dan koelere kleuren als blauw, paars en groen. Hier geldt de algemene regel: hoe donkerder de kleur, hoe verder weg hij voelt.
• Zwart en wit zijn goede kleuren om als basis te gebruiken. Zwart zorgt ervoor dat andere kleuren wat minder fel lijken, terwijl wit in de meeste gevallen de kleuren juist helderder laat overkomen. Je kunt zowel zwart als wit gebruiken als ‘opvulmateriaal’, of voor sashing.
• De kleurtoon bepaalt hoe licht of hoe donker een kleur is.
• Koele kleuren zijn rustgevend en kalmerend. Dit zijn over het algemeen de kleuren blauw, groen en paars.
• Warme kleuren zijn vrolijk en stimulerend. Dit zijn over het algemeen de kleuren rood, oranje en geel. Deze kleuren zullen vaak de ruimte opfleuren. Als je een quilt met deze kleuren op bed wilt gebruiken, kun je de kleuren het beste mixen met wat witte stof. Hierdoor komen de kleuren wat minder fel over en zorg je voor rust in de slaapkamer.
• Je creëert contrast door een lichte kleur naast een donkere kleur te plaatsen. De lichtere kleur kan hierdoor ‘groter’ lijken. Bijvoorbeeld: als je een geel vlak op een blauwe achtergrond plaatst, lijkt het gele vlak groter dan als je een blauw vlak op een oranje ondergrond plaatst.
• Neutrale kleuren zijn perfect om te gebruiken als achtergrondkleuren: denk hierbij aan kleuren van de kust, van schelpen, hout, gras, bladeren en stenen. Bruintinten zijn ook neutrale kleuren. De kleuren kunnen licht of donker zijn en zorgen ervoor dat andere kleuren beter tot hun recht komen.

Nog een paar tips over kleurgebruik

• Materialen die kleuren goed vasthouden (kleurvast) zijn altijd het fijnst om mee te werken. Als je niet zeker weet of het materiaal dat je gebruikt de kleur goed vasthoudt, kun je een proeflapje in heet water onderdompelen en daarna goed uitwringen. Als er geen kleur(stof) van af komt, weet je zeker dat het materiaal kleurvast is. Het is altijd handig om alle materialen te wassen voordat je ze gaat gebruiken. Hierdoor voorkom je later problemen.
• Rode en groene appliqué met een witte of crèmekleurige achtergrond zijn de meest voorkomende combinatie van de 19^e De beperkte hoeveelheid gekleurde stof maakte het moeilijk om andere combinaties te maken tot halverwege de 20^e eeuw. De introductie van kunstmatige vezels leidde tot een enorme verandering in de kleurencombinaties in quilts.

Deze tips geven praktische en concrete handvatten om kleuren uit te kiezen voor je quilt. Bij kleuren komt het vaak ook aan op een kwestie van smaak, maar met deze technische tips weet je wat je kunt doen als je een bepaald effect wilt bereiken met je quilt. Zo weet je nu dat je rust in de ruimte brengt door twee kleuren te gebruiken die naast elkaar staan in het kleurenwiel. Of dat je primaire kleuren kunt gebruiken om een ruimte op te vrolijken.

In deel 2 van Kleuren in een quilt worden nog wat algemene tips gegeven die je kunt gebruiken als je kleuren gaat kiezen voor een quilt. Daarnaast worden in dat artikel ook betekenissen van kleuren gegeven, die kunnen helpen als je meer betekenis wilt geven aan je quilt. Door de betekenis van kleuren kun je ook weer een bepaald effect overbrengen met je quilt. Bij het kiezen van kleuren is er in ieder geval genoeg ruimte voor creativiteit!

Terug naar overzicht